13.01.2012 tarihinde Sürdürülebilir Şehirler Programı Kapsamında İşbirliği Kurulması için Dünya Bankası (DB) Heyeti, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) temsilcileri, Hazine Müsteşarlığı temsilcisi ve KENTGES İzleme Birimi (KİB) ile Genel Müdürlüğümüzde bir toplantı yapılmıştır.
Toplantıda ilk olarak önceki akşam Kalkınma Bakanlığı ile yapılan görüşmede konuşulanlar DB tarafından aktarıldı. DB temsilcisi Steve KARAM’a göre,
1. Kalkınma Bakanlığı ile yapılan kapsamlı toplantılar neticesinde kurumlar arası koordinasyon ihtiyacını karşılamak üzere Dünya Bankası deneyimlerinden yararlanılabileceği konusunda fikir alış verişinde bulunulmuştur.
2. Finansman anlamında, özellikle kayıt dışı yerleşim alanlarıyla ilgili kaynağa ihtiyaç vardır. Özel sektörün getirdiği çözümler önemli olup nasıl sürece dâhil edilebileceği tartışılmalıdır.
3. Kentsel ulaşım sistemi konusunda ilk olarak kentlerde trafik sıkışıklığı önemli bir sorun alanıdır. Ulaşım için talep yönetimi, özellikle Gaziantep gibi hızlı büyüyen ikincil kentler için gereklidir. Bu konuda da 3-4 çalıştay ve açıklayıcı tartışma notları ile konu netleştirilebilir.
4. Konut-arsa piyasaları alanında kent veya bölge bazında ortalama konut fiyatları gayrimenkul değerleme şirketlerinden öğrenilebilirken; bu konuda tüm ülkeye odaklanmak yerine pilot örnekler üzerinden gidilebilir. Konut arzını kontrol edebilmek için konut fiyatları ile gelir seviyeleri arasındaki ilişkiye bakılmalıdır.
5. Şehir ölçeğinde kentsel planlama mevzuatı/yönetmelikleri sürekli yenilenmelidir; çünkü sürekli değişim yaşayan şehirlerdeki değişikliklere ayak uyduramayabilir. Belki de piyasa odaklı bir yaklaşım benimsenmelidir. Örneğin, Vietnam örneğinde arazi spekülasyonu problemi söz konusudur.
6. Kent rekabet edebilirliğinin ölçülebilmesi için kent bazında çalışılması şarttır. Öte yandan KENTGES gibi belgelerin kent bazında nasıl uygulanacağı önemlidir. Kent rekabet edebilirliğinin tespiti için ne tür veriler toplanmalı, ne tip sorular sorulmalı bunu bilmeliyiz. Örneğin, HABİTAT tarafından yapılan “kentsel gözlem evleri” 220 gösterge üzerinden çalışmaktadır. KENTGES’in uygulanmasının izlenebilmesi için hangi veriler gereklidir?
Steve KARAM ayrıca bir gün önce düzenlenen “Kentleşmenin Gözden Geçirilmesi” (Urbanization Review-UR) Programı Açılış Çalıştay’nın çok verimli geçtiğini dile getirerek, sunumları için Bakanlığımız adına İlker AKBAY’a teşekkürlerini iletmiştir.
TEPAV temsilcileri ise veri ve organizasyon konusunun üzerinde durmuştur. KARAM’ın bahsettiği tartışma notları üzerinden ortak bir çalışma yapılıp; sonrasında çalıştaylar düzenlenebileceği ifade edilmiştir. Stratejilerin, önceliklendirme yapılarak desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Daha sonra Bakanlığımız adına söz alan AKBAY, Çalıştay’da üzerinde durulan KENTGES’in revizyonu istemine karşılık, böyle bir revizyonun önümüzdeki 2-3 yıl içinde planlanmadığını söyleyerek sözlerine başlamıştır. Daha sonra 4 konuya değinmiştir:
1.Kurumlar arası koordinasyonun kurulması şarttır ve bu konuda “Kentleşmenin Gözden Geçirilmesi” (Urbanization Review-UR) Programı kapsamında DB’dan bir çalışma beklenmektedir.
2.Üniversite-bürokrasi-politikacılar arası ilişkinin kurulabilmesi hususu önemlidir. Bu konuda uluslararası örnekler yardımcı olabilir.
3.İkincil mevzuat nasıl tamamlanabilir ve nasıl güncellenebilir? Bu mevzuat piyasayla birlikte çalışır halde düzenlenmelidir.
4.Konut ve dönüşümün yönetimi sadece afet bölgelerinde olmamalıdır. Akıllı kent kavramından yola çıkılarak ve KENTGES ile uyumlu kentler oluşturulabilmesi adına bir dönüşüm uygulanmalıdır.
5.KENTİZ (Kentleri İzleme Sistemi) nasıl kurgulanacaktır?
DB Heyetinden Steve KARAM söz alarak; belediye bazında yapacakları anket çalışmasının, belediyelerin rutin veri toplamasının yerine geçemeyeceğini belirterek şu hususlara değinmiştir;
1.Veri tipleri önemlidir, hangi veriler toplanmalıdır?
2.Doğrulama yöntemleri
3.Teşvik ve yaptırımlar olabilir (Hükümet içindeki mali yardımlar kullanılabilir)
KARAM ayrıca hangi verilerin neyi temsil ettiğinin önemli olduğunu vurgulamıştır. Buna ek olarak KARAM, TEPAV ile imzaladıkları Terms of Reference (İş Tanımı Taslağını) Bakanlığımızla da imzalanması gerekliliğinden bahsetmiştir.
AKBAY daha sonra KENTİZ konusunun UR Programı dışında mı kurgulandığını sormuştur. KARAM bu bağlamda Türk politika analisti/akademisyeni ile uluslararası deneyimi olan uzmanlardan oluşan bir ekip ile sırasıyla 3 etaplı bir şema kurguladıklarını ve şemanın
1.Veri analizi (kurumsal bazlı, vs.) (Urbanization Review)
2.Kapasite geliştirme (KENTİZ kapsamında danışmanlık)
3.Uygulama
Aşamalarını içerdiğini ifade etmiştir. Bu etaplarda koordinatörün kim olacağı sorusu üzerine; AKBAY 1 ve 2. Bileşenlerin sahibinin Bakanlığımız olduğunu; 3. Bileşenin ise İller Bankası olması gerekliliğini belirtmiştir.
Sonuç olarak; DB tarafından KENTİZ’e danışmanlık verilecek olup, Bakanlığımızca ise Kentleşmenin Gözden Geçirilmesi (UR) Programı’na destek verilecektir. Bu iki etap için de lider kurum Bakanlığımız olacaktır. Söz konusu işbirliği ile ilgili DB tarafından hazırlanmakta olan İş Tanımı Taslağı (TOR) Bakanlığımıza incelenmek üzere gönderilecektir. Ayrıca DB Heyeti tarafından 16-20 Ocak 2011 tarihleri arasında Samsun, Gaziantep, Eskişehir ve Konya illerine düzenlenen geziler ile Belediyelerde incelemelerde bulunulmuş; Bakanlığımız tarafından Konya gezisine katılım sağlanmıştır.
