Tokat İli, Erbaa (1115 ha), Niksar (414 ha) ve Reşadiye (130 ha) İlçelerinde Riskli Alan İlan edilen 1659 hektar büyüklüğündeki bölgenin; 6306 Sayılı Kanun kapsamında; 1/5000 ve 1/1000 ölçekli İmar Planına Esas Mikrobölgeleme Etütleri yapılarak değerlendirilmiş ve raporları hazırlanmıştır.
Yapılan mikrobölgeleme etüt çalışmaları ile elde edilen veriler ışığında, inceleme alanının yerleşime uygunluk değerlendirmesi yapılarak, inceleme alanında olası afet tehlike riskleri (heyelan, kaya düşmesi, sıvılaşma, su baskını vb.) ile zeminin mühendislik parametreleri belirlenmiş ve gerekli önlem projelerine, parsel bazlı temel ve zemin etüt raporlarına yön vermesi ve imar planı çalışmasına altlık oluşturması amaçlanmıştır.
İmar Planına Esas Mikrobölgeleme Etüt işi kapsamında; sondaj çalışmaları, jeofizik çalışmalar, paleosismolojik çalışmalar ile laboratuvar deneyleri ve son olarak yerleşime uygunluk değerlendirmesi yapılmıştır.
Arazi Çalışmaları:
İnceleme alanlarında, yapılan çalışmalar arazi incelemeleri, arazi çalışmaları (sondaj, jeofizik çalışmalar, paleosismolojik çalışmalar), laboratuar çalışması, büro çalışması olarak yürütülmüştür.
Arazi çalışmaları kapsamında, araştırma çukuru, sondaj çalışmaları, jeofizik çalışmaları ve paleosismolojik çalışmalar yapılmıştır.
İnceleme Alanlarının Yerleşime Uygunluk Değerlendirmeleri:
Erbaa İlçesi
İnceleme alanındaki sıvılaşma riski olan alüvyonal düzlükler Önlemli Alanlar 1.1 (ÖA-1.1: Sıvılaşma Tehlikesi Açısından Önlemli Alanlar), Sıvılaşma riski olmayan alüvyonal düzlükler Önlemli Alanlar 5.1 (ÖA-5.1: Mühendislik Problemleri Açısından (Şişme, oturma-taşıma gücü vb.) Önlem Alınabilecek Alanlar), Çerkeş Formasyonunun bulunduğu eğimli alanlar Önlemli Alanlar 2.1 (ÖA-2: Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar) olarak değerlendirilmiştir.
Arazi Çalışmaları
Sondaj çalışmaları; inceleme alanında yapılan karelajlama sonrası her hücreye 1 adet olmak üzere belirlenmiş olup, açılan sondaj kuyularından, Pliyosen Çerkeş Formasyonunda (Tç) derinlikleri 20,00-33,50 m arasında değişen toplam 1.397,50 m. 59 adet, Alüvyonda (Qal) derinlikleri 20,00-41,00 m arasında değişen toplam 2.786,00 m 114 adet üzere toplam 4.183,50 m. 173 adet sondaj yapılmıştır. Ayrıca 33 farklı kuyuda toplamda 262 adet pressiyometre deneyi yapılmıştır.
Jeofizik Çalışmalar kapsamında; 180 adet sismik kırılma-aktif kaynaklı yüzey dalgası (Masw), 100 adet düşey elektrik sondaj (Des), 180 adet Mikrotremor (M), 40 adet çok elektrotlu elektrik özdirenç (Ert), 11 profilde toplam 4890 m uzunluğunda Yer radarı (Gpr), 8 profil üzerinde toplam 1239 m uzunluğunda Sismik yansıma ölçümleri gerçekleştirilmiştir.
Şekil: Tokat İli, Erbaa İlçesi Yerleşime Uygunluk Haritası
Paleosismolojik çalışmalar kapsamında; 10 adet (18-62 m uzunluğunda 2-3 m derinliğinde) hendek (araştırma çukuru) çalışması yapılmıştır. Arazi çalışmaları jeoloji mühendisi, jeofizik mühendisi ve arazi elemanları tarafından yürütülmüştür.
Laboratuvar çalışmaları kapsamında; sondaj çalışmalarından alınan örselenmiş (SPT) ve örselenmemiş (UD) numuneler şartnameye uygun olarak Zemin ve Kaya Laboratuvarı’na sevk edilmiş ve şartnamede belirtilen sayı ve türdeki deneyler yapılmıştır. Tüm deneylerde TS-1900 standardı uygulanıp, örnekler birleştirilmiş zemin sınıflamasına (USCS) göre sınıflandırılmıştır. İnceleme alanında kaya zemine rastlanmadığından; Tek eksenli basınç ve nokta yükleme deneyleri yapılmamıştır.
---
Reşadiye İlçesi
İnceleme alanındaki alüvyonal düzlükler Önlemli Alanlar 5.1 (ÖA-5.1: Mühendislik Problemleri Açısından (Şişme, oturma-taşıma gücü vb.) Önlem Alınabilecek Alanlar), Yamaç Molozu ve Mesudiye formasyonun bulunduğu eğimli alanlar Önlemli Alanlar 2.1 (ÖA-2.1: Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar), travertenlerin bulunduğu yüksek eğimli kesimler Önlemli Alanlar 2.3 (ÖA-2.3: Önlem Alınabilecek Nitelikte Heyelan Sorunlu Alanlar), Faydan dolayı tampon bölge Uygun Olmayan Alanlar 1.1 (UOA-1.1: Diri Fay Yüzey Faylanması TehlikeBölgesi (Faya Tampon Bölgesi)) ve heyelanlı alanlar Uygun Olmayan Alanlar (UOA-2.1: Heyelan Riskli Bölgeler) olarak değerlendirilmiştir.
Şekil: Tokat İli, Reşadiye İlçesi Yerleşime Uygunluk Haritası
Arazi Çalışmaları
Sondaj çalışmaları; inceleme alanında yapılan karelajlama sonrası her hücreye 1 adet olmak üzere belirlenmiş olup inceleme alanında toplam derinliği 400,50 m olan 25 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Açılan sondaj kuyularından, kireçtaşında derinlikleri 8–15 m arasında değişen olan 5 adet, yamaç molozunda derinlikleri 15–22,50 m arasında değişen 14 adet, alüvyonda derinlikleri 16-21 m arasında değişen 6 adet olmak üzere toplam 25 adet sondaj açılmıştır. Sondaj çalışmaları; kamyona monteli hidrolik sondaj makineleri ile yapılmıştır. Karotiyerle ilerleme yapılmıştır. Ayrıca derinlikleri 14,00-21,00 m arasında değişen toplam 165 m derinliğinde 10 adet Presiyometre sondaj kuyusu açılmıştır. Haritada PSK-1, PSK-2, PSK-3 ve PSK-4 nolu presiyometre kuyularının yanı sıra SK-6, SK-7, SK-10, SK-11, SK-17 ve SK-23 sondaj kuyuları aynı zamanda presiyometre kuyusu olarak kullanılmıştır. Derinlikleri 25,00-31,50 m arasında değişen toplam 116,50 m derinliğinde 4 adet heyelan sondaj kuyusu açılmıştır.
Jeofizik Çalışmalar kapsamında; 21 adet sismik kırılma-aktif kaynaklı yüzey dalgası (Sis), 21 adet düşey elektrik sondaj (Des), 21 adet Mikrotremor (M), 20 adet çok elektrotlu elektrik özdirenç (Ert), 25 profilde toplam 3750 m uzunluğunda Yer radarı (Gpr), 5 profil üzerinde toplam 725 m uzunluğunda Sismik yansıma ölçümleri gerçekleştirilmiştir.
Paleosismolojik çalışmalar kapsamında; 10 adet (18-62 m uzunluğunda 2-3 m derinliğinde) hendek (araştırma çukuru) çalışması yapılmıştır. Arazi çalışmaları jeoloji mühendisi, jeofizik mühendisi ve arazi elemanları tarafından yürütülmüştür.
Laboratuvar çalışmaları kapsamında; sondaj çalışmalarından alınan örselenmiş (SPT), örselenmemiş (UD) ve karot (CR) numuneler şartnameye uygun olarak Zemin ve Kaya Laboratuvarı’na sevk edilmiştir.
---
Niksar İlçesi
İnceleme alanındaki Volkanikler içerisindeki yüksek eğimli kaya düşmesi olabilecek alanlar Uygun Olmayan Alanlar-2.2 (UOA-2.2: Kaya Düşmesi Riskli Bölgeler), alüvyonal düzlükler Önlemli Alanlar 5.1 (ÖA-5.1: Mühendislik Problemleri Açısından (Şişme, oturma-taşıma gücü vb.) Önlem Alınabilecek Alanlar), Yamaç Molozu, Kargılıdere formasyonu ve Eşekçiyolu formasyonun bulunduğu eğimli alanlar Önlemli Alanlar 2.1 (ÖA-2.1: Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar) olarak değerlendirilmiştir (Şekil 14.1). Ayrıca inceleme alanında iki ayrı alanda Afete Maruz Bölge Kararı (AMB) alınmış alanlar bulunmaktadır.
Bu alanların sınırları yerleşime uygunluk haritalarında korunarak verilmiştir.
Şekil: Tokat İli, Niksar İlçesi Yerleşime Uygunluk Haritası
Afete Maruz Bölge (AMB): Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan 25.01.1991 tarihli jeolojik etüt raporunda sınırları verilen 17.09.1992 tarih ve 92/3525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 05.02.1993 tarihli jeolojik etüt raporunda sınırları verilen 20.12.1993 tarih ve 93/5204 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile iki ayrı alan Afete Maruz Bölge ilan edilmiştir. Bu alanın sınırları yerleşime uygunluk haritalarında korunarak verilmiştir.
Arazi Çalışmaları
Sondaj çalışmaları; inceleme alanında yapılan karelajlama sonrası her hücreye 1 adet olmak üzere belirlenmiş olup Açılan sondaj kuyularından, volkaniklerde derinlikleri 10-24 m arasında değişen toplam 391,50 m. 26 adet, kumtaşı-çamurtaşında derinlikleri 15-20,00 m arasında değişen toplam 53,00 m 3 adet, yamaç molozunda derinlikleri 12-31,50 m arasında değişen toplam 705,50 m 34 adet, alüvyonda derinlikleri 20,00 ve 21,00 m olan toplam 41,00 m 2 adet olmak üzere toplam 1191,00 m. 65 adet sondaj yapılmıştır. Çalışma alanında jeoteknik etüt amaçlı, zeminlerin mühendislik özelliklerini belirlemek amacıyla 10 m ile 31,50 m arasında değişen metrelerde toplam 1191 m derinliğinde, 65 adet sondaj kuyusu açılmış olup söz konusu sondajlara ait kuyu logları Ek-5’ de verilmiştir. Ayrıca derinlikleri 8,00-30,00 m arasında değişen toplam 321 m derinliğinde 17 adet Pressiyometre sondaj kuyusu açılmıştır. 120 adet pressiyometre deneyi yapılmıştır.
Jeofizik Çalışmalar kapsamında; 66 adet sismik kırılma-aktif kaynaklı yüzey dalgası (Sis), 66 adet düşey elektrik sondaj (Des), 66 adet Mikrotremor (M), 30 adet çok elektrotlu elektrik özdirenç (Ert), 18 profilde toplam 3650 m uzunluğunda Yer radarı (Gpr), 13 profil üzerinde toplam 1987 m uzunluğunda Sismik yansıma ölçümleri gerçekleştirilmiştir.
Paleosismolojik çalışmalar kapsamında; 10 adet (18/62 m uzunluğunda 2/3 m derinliğinde) hendek (araştırma çukuru) çalışması yapılmıştır. Arazi çalışmaları jeoloji mühendisi, jeofizik mühendisi ve arazi elemanları tarafından yürütülmüştür.
Laboratuvar çalışmaları kapsamında; sondaj çalışmalarından alınan örselenmiş (SPT), örselenmemiş (UD) ve karot (CR) numuneler şartnameye uygun olarak Zemin ve Kaya Laboratuarı’na sevk edilmiştir.
Tüm deneylerde TS-1900 standardı uygulanıp, örnekler birleştirilmiş zemin sınıflamasına (USCS) göre sınıflandırılmıştır.
